Ngải sậy vùng Thất
Sơn
( ảnh
1- cây ngải sậy vàng )
Trong họ Gừng-Nghệ có rất nhiều chi và nhiều loài . Ở Việt Nam có
tới 20 chi , trên 100 loài nằm trong họ Gừng Nghệ . Cây ngải Sậy là
một trong số những cây mang họ Gừng Nghệ . Ngải Sậy ở Thất Sơn có 2
loại : Ngải Sậy vàng và ngải Sậy trắng .
( ảnh
2- củ ngải sậy trắng )
( Cây ngải sậy trắng )
Cây ngải Sậy trắng có thân cây dạng củ còn thân cây được tạo bởi
các bẹ cuống lá tạo thành . Lá của cây ngải sậy trắng có hình mác ,
sống lá ở giữa , lõm xuống , giống lá cây Gừng , cuống lá ngắn chừng
3cm , lá cây sậy trắng mọc so le nhau , cây mọc cao độ 0,80 tới 1m .
Củ của cây sậy trắng giống như củ giềng nhưng nhỏ hơn .
( Củ cây sậy vàng )
( Cây sậy vàng )
Cây ngải sậy vàng cũng có thân dạng củ , thân cây được tạo bởi
cuống bẹ của lá . Lá cây có hinh mũi mác nhọn 2 đầu , lá mọc so le và
liền với thân không có cuống lá . Cây ngải sậy vàng mọc cao chừng 1,8m
đến 2m , hoa của cây sậy vàng có dạng hình bắp ngô dài khoảng 10cm ,
có rất nhiều vẩy quanh đài hoa như vẩy cá từ đó nở ra những bông hoa
có mầu vàng nhạt , đài hoa có cuống hoa cao chừng 15cm tới 20cm . Thời
gian cây sậy vàng ra hoa vào khoảng tháng 6 , tháng 7 .
( Ảnh cây Ngải Sậy ra hoa )
Trong 2 loại ngải sậy thì cây ngải sậy vàng có tác dụng chữa bệnh
tốt hơn , theo cách chữa trong dân gian thì củ của cây sậy vàng được
thái ra đem phơi khô có thể dùng ngâm rượu hay sắc nước để uống trị
được các bệnh về thoái hóa xương khớp , gai khớp ngoài ra còn chữa
được bệnh gút hay tiểu đường . Củ ngải sậy có thể kết hợp với một số
củ ngải khác đem giã ra sát dọc theo xương sống sẽ chữa được bệnh
thoái hóa đốt sống hay trà sát vào các khớp chân , tay để chữa gai
hoăc thoái hóa các khớp chân , tay . Trong tây y các nhà khoa học đã
tìm ra những thành phần hóa chất có trong củ của cây ngải sậy , đã
chiết xuất được các chất từ cây ngải sậy có thể kháng viêm chữa nấm
ngoài da rất tốt . Ngoài ra các nhà khoa học còn chưng cất được những chất dùng
để phòng chống ung thư . Qua kết quả thử nghiệm các nhà khoa học đã
tìm được một số chất có chứa trong tinh dầu của củ ngải sậy , thử
nghiệm trên 3 loại ung thư vú , ung thư phổi , ung thư cổ tử cung thì
cho thấy các chất chứa trong tinh dầu của củ ngải sậy có khả năng gây
độc với tế bào mạnh và ưa thế nhất đối với dòng tế bào ung thư phổi
NIC-H460 .
Do có nhiều công dụng trong chữa bệnh đông y nên cây sậy vàng bị
đào lấy củ rất nhiều , nếu không có sự trồng lại gây giữ giống thi rất
có thể tới một lúc nào đó cây sậy vàng sẽ rất khó kiếm .
Về mặt huyền môn cây ngải sậy vàng được cho là có họ Gừng Nghệ
nên được chia và xem là có họ hàng với ngải Hổ , ngoài củ , hoa thì
công dụng trong huyền môn cũng được cũng được luyện dùng trong một số
việc giống các loại ngải Hổ khác . Cây ngải sậy vàng là một thành phần
không thể thiếu được trong luyện một hỗn hợp gồm nhiều loại ngải lại
dùng trong lĩnh vực tình cảm , yêu thương , trong giao tiếp làm ăn
buôn bán cũng như là chiếm được sự cảm mến của mọi người trong công
việc . Sau khi Thầy ngải luyện được 49 ngày kết hợp với 5 loại ngải
biểu hiện của ngũ sắc : xanh , đỏ , vàng , trắng và tím . Củ ngải được
dào lên , kết hợp với một số củ ngải khác . Tất cả được đem rửa trà ,
rượu sạch sẽ rồi phơi nắng , phơi sương 3 ngày đêm thì giã nhỏ lẫn lộn
với nhau rồi đun lên ta được một hỗn hợp . Sau này khi cần sử dụng thì
Thầy chỉ cần trộn hỗn hợp đó với dầu thơm hay nước hoa để sài trong
từng trường hợp cụ thể . Ngoài ra cây ngải sậy vàng cũng là cây nằm
trong hàng Ngũ Hổ xét trên mầu sắc của củ , vì củ của cây ngải sậy
vàng có mầu vàng tươi như mầu củ Nghệ vậy .